Nova godina u Srbiji kroz vekove

Sve do Drugog svetskog rata Nova godina se u Srbiji slavila 14. januara, mada ne tako raskošno kao danas.

Nije bilo jelki, lampiona i svetiljki, samo su na beogradskim glavnim raskršćima gorele mašine sa katranom. Iz godine u godinu sve je više novogodišnjeg sjaja stizalo i u Srbiju.

List Videlo je na ovaj način opisao prvi ulični doček Nove godine u Beogradu: Nova 1850. godina stigla je u Beograd zavejana snegom. Poslednje predvečeri stare godine gradska banda svirala je po celoj varoši. Deset svirača dobro uvijenih u gunjeve cupkalo je i sviralo gde god je bio razgrnut sneg.

S dolaskom 20. veka odnos prema novogodišnjim noćima lagano se menjao, što se da videti iz oglasa vlasnika jednog beogradskog restorana: 'Prase i ćurka na lutriji. Krofna sa ‘napoleonom’. U gornjoj sali lumperaj, u donjoj igranka. Muzika i pesma bez kritike. Za posetu moli Milan, Bidža, restorater.

Kasnije, u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca 1919. godine prihvaćen je gregorijanski kalendar, ali se Srpska pravoslavna crkva i dalje pridržavala julijanskog, pa su se ravnopravno slavile obe nove godine.

Čak se i tokom Drugog svetskog rata Nova godina slavila. Slavili su je i saveznici i nacisti, i porobljeni i okupatori, i partizani i četnici. Nakon oslobođenja Beograda prva Nova godina je proslavljena siromašno, ali moćno. Čekalo se u svim većim salama koje su preživele bombardovanje. Prvo su se slušale vesti, do ponoći se igralo kozaračko kolo, a od ponoći u Domu inženjera i hotelu "Central" u Zemunu čak i predratni tango.

Tek posle Drugog svetskog rata proslava Nove godine 1. januara dobija poseban značaj. Od tada je počela da se slavi gotovo iz dužnosti prema političkoj partiji. Slavio je narod, a slavio i maršal Tito.

Slavljenje Nove godine 1. januara u SFRJ imalo je i još jedan cilj - da zameni dotadašnje obeležavanje Božića, ali i da zamaskira podvojenosti stanovništva različitih veroispovesti i stvori osećaj pripadnosti jednoj zajednici. U to vreme, Nova godina koju je obeležavala Srpska pravoslavna crkva slavljena je tajno i tiho.

Nakon prestanka vladavine komunizma Novu godinu obeležavamo i 1. januara po novom i 14. januara po starom kalendaru, što se nastavilo i do današnjih dana.