Svet na ivici KATASTROFE: Ko ima prednost u sukobu između Irana i Izraela?

Uprkos brojnim posrednicima koji pozivaju na deeskalaciju, potencijal za direktni rat dve moćne sile - Izraela i Irana - nikada nije bio veći. U tom kontekstu, važno je analizirati stvarnu vojnu snagu svake strane: broj vojnika, kapacitete, budžete, saveznike i strateške prednosti koje posjeduju, piše Klix.

Ljudski resursi: Iranska brojčana nadmoć
Kada se posmatra broj vojnika, Iran se izdvaja kao dominantna snaga u regiji. Sa 610.000 aktivnih vojnika i još 350.000 rezervista, Iran ima gotovo četiri puta više aktivnih trupa nego Izrael, koji raspolaže sa 169.500 aktivnih vojnika i 465.000 rezervista. Ovaj odnos jasno odražava razliku u veličini populacije - Iran ima oko 88 miliona stanovnika, dok Izrael ima manje od 10 miliona.

Međutim, brojke nisu sve. Izraelski rezervisti prolaze redovne, obavezne vojne obuke i mnogi od njih su veterani u više sukoba. Njihovo iskustvo i disciplina čine značajnu razliku na bojnom polju.

Odbrambeni budžet i ekonomija rata
Izrael u vojsku ulaže neuporedivo više sredstava - 27,5 milijardi dolara godišnje, gotovo tri puta više od iranskog budžeta od 10,3 milijarde dolara. Ova razlika omogućava Tel Avivu da ulaže u vrhunsku opremu, visoko obrazovan kadar i sofisticirane tehnologije poput veštačke inteligencije, cyber odbrane i satelitskog izviđanja.

Međutim, Iran ima alternativne izvore finansiranja - posebno putem Korpusa čuvara islamske revolucije (IRGC), koji na druge načine dolazi do novca.

Zračne snage: Tehnologija protiv kvantiteta
Izrael ima 340 borbenih aviona, među kojima su i američki F-35, F-16 i F-15, koji se ubrajaju u najmoćnije letelice današnjice. Iran raspolaže sa 312 borbenih aviona, uglavnom sovjetskog i ruskog porekla, kao što su MiG-29, Su-24, Su-22, te stariji kineski modeli.

Iako brojke deluju izednačeno, prednost je jasna - izraelski avioni su tehnološki superiorni, s boljim radarima, naoružanjem i sistemima za elektronsko ratovanje.

Tu je i izraelski PVO štit, poznat po složenim sistemima "Dron Dome", "David’s Sling", "Arrow" i "Patriot". Iran uzvraća sa sopstvenim PVO sistemima – domaćim "Bavar-373", te ruskim S-300 i "Khordad" sistemima - ali njihova učinkovitost u borbi nije u potpunosti dokazana.

Rakete, dronovi i dalekometna moć Irana
Gde Iran zaista pokazuje snagu jeste u raketnim i dronskim kapacitetima. Prema podacima Međunarodnog instituta za strateške studije (IISS), Iran poseduje najveći arsenal balističkih projektila u regiji, uključujući rakete dometa do 2.000 kilometara, koje mogu pogoditi bilo koju lokaciju u Izraelu.

Takođe, iranski dronovi - među kojima su Shahed-136, Mohajer, Ababil i dr. - koriste se u sukobima od Ukrajine do Jemena i postali su glavni izvozni proizvod Teherana. Izrael ima naprednu dronsku tehnologiju, ali je fokusiran više na izviđanje i precizne napade nego na masovnu upotrebu.

Kopnene snage: Težina oklopa i broj artiljerijskih jedinica
Iran poseduje oko 1.996 tenkova, dok Izrael raspolaže sa 1.370, ali ima u posedu Merkava tenkove, koji se smatraju jednim od najbolje dizajniranih tenkova u svetu. Osim toga, Iran ima više od 6.798 artiljerijskih sistema, dok Izrael ima oko 530.

Ovo ukazuje na kvantitativnu nadmoć Irana, ali ne i na kvalitet - izraelski tenkovi, topništvo i logistika daleko su sofisticiraniji i digitalizirani.

Pomorske snage i podmornička moć
Iako su obe države više orijentisane na kopneno i vazdušno ratovanje, pomorski potencijali takođe nisu zanemarivi. Iran ima 101 plovilo, uključujući 19 podmornica, dok Izrael ima 67 plovila i 5 podmornica. Izraelske podmornice, međutim, mogu nositi nuklearno oružje, što im daje dodatnu stratešku vrijednost.

Iran se oslanja na male brze čamce za napade u Hormuškom moreuzu i u blizini izraelskih luka, što je vid asimetričnog ratovanja.

Nuklearna nadmoć i zastrašivanje
Iako Izrael nikada zvanično nije priznao posedovanje nuklearnog oružja, procene SIPRI-a govore o oko 80 nuklearnih bojevih glava, spremnih za lansiranje s podmornica, raketnih sistema "Jericho II" i bombardera.

Iran, iako razvija nuklearne kapacitete, prema dostupnim informacijama još uvek nema nuklearno oružje.

Iranova najveća prednost - mreža saveznika i milicija
Najvažniji deo iranskog vojnog arsenala možda i nisu vojnici, avioni ili rakete - već proksi snage. Iran putem "Osovine otpora" ima uticaj na: Hezbolah (Liban), Huti (Jemen), Palestinski islamski džihad i Hamas (Gaza), Šiitske milicije u Iraku i Siriji.

Ove snage nisu formalno deo iranske vojske, ali su direktno povezane s IRGC-om, obučene i naoružane iz Teherana, i predstavljaju stratešku dubinu Irana. Njihova aktivacija u slučaju šireg sukoba može rezultirati višestrukim frontovima - od izraelsko-libanonske granice do Jemena, Iraka i Gaze.

Rat s ogromnim rizicima i neizvesnim ishodom
Dok Izrael poseduje najmoderniju tehnologiju i snažan savez sa SAD-om, Iran raspolaže golemom vojnom infrastrukturom, raketnim kapacitetima i regionalnim saveznicima. Direktan sukob između dve države bio bi razoran za čitav region, a mogao bi prerasti i u međunarodni konflikt ako se uključe SAD, Rusija ili Kina.

Zbog toga mnogi analitičari veruju da se obe strane kreću po ivici - balansirajući između odvraćanja i direktnog rata. Ipak, jutrošnji napadi i reakcije ukazuju da bi jedan pogrešan potez mogao pokrenuti lavinu čije posledice neće stati na granicama Irana i Izraela.