Gračaničko prelo

Organizacija "Tradicija kroz vekove", čija je predsednica Danijela Simonović, pozvala je sugrađane na svečano otvaranje ove značajne manifestacije i na prezentaciju i izložbu radova koji predstavljaju očuvanje tradicije i vrednosti koje su specifične upravo za stanovništvo centralnog Kosova.

Mnogobrojni okupljeni meštani, gosti, gradski čelnici, imali su priliku da vide veliki broj jedinstvenih i zanimljivih predmeta kojima se u ovim krajevima obeležavaju najvažniji praznici i manifestacije: slave, svadbe, Božić, Uskrs, Đurđevdan i razne druge proslave i praznici, a koje su brižne žene sa Kosova uspele da sačuvaju i otrgnu od zaborava. Između ostalog, ovo je izuzetna prilika da se vidi izložena jedinstvenu i unikatna ručno tkana prostirka od vune, tzv. "čerga", koja se u porodici Mitić čuva i prenosi sa generacije na generaciju preko trista godina. Brižljivo očuvan predmet star više od tri veka!Jedan od veoma zanimljivih rekvizita koji je izložen je i tzv. "kondir", posuda napunjena vinom, sav "gizdav" i bogato okićen, kojim su se nekada pozivali gosti na svadbe i to lično, od kuće do kuće. Tu su i devojke i mlade žene obučene u bogate i prelepe narodne nošnje koje se još retko mogu naći uglavnom u vlasništvu kulturno umetničkih društava i retko u nekim porodicama.Cilj ove značajne manifestacije je da se na najbolji način predstavi bogata istorija i tradicija opštine Gračanica kao čuvar narodne tradicije kroz pesmu, folklor, muziku i druge oblike narodnog stvaralaštva. Ovo je posebna prilika da se na jednom mestu okupe različita udruženja, zanatske radionice, proizvođači domaće hrane, meda, vina i rakije, folklorni ansambli, kulturno-umetnička društva. Svi oni na svoj način doprinose i rade na očuvanju narodnog stvaralaštva.

Neizostavna je i bogata i raznovrsna trpeza prepuna čuvenim specijalitema iz centralnog Kosova kao što su: kosovska strugana pogača, barenica, ćajke, različite pite slane i slatke i razne druge đakonije, uz piće i bogat kulturno umetnički program, kao i različite tematske radionice. Građani imaju jedinstvenu priliku da se okupe, vide, druže i ispričaju, da se malo opuste i zabave i da, bar na kratko potisnu mnogobrojne životne probleme sa kojima žive i bore se već decenijama, u svojim enklavama, odakle se teško i ulazi i izlazi.Dani opštine Gračanica, trajaće od Velike do Male Gospojine, tj. do 21. septembra, i biće ispunjeni različitim manifestacijama i dešavanjima. Velika Gospojina je i hramovna slava manastira Gračanica, u kojem je jutros liturgiju služio episkop raško-prizrenski Teodosije. Praznik Uspenje Presvete Bogorodice, ili Velika Gospojina, obeležen je i u Gračanici i Orahovcu manastiru Sokolica i drugim pravoslavnim hramovima.

Dr Slavica Plavšić