Šta podrazumeva Netanjahuov plan za ilegalnu aneksiju Gaze: Tampon-zone pa kolonije

Ovaj potez već je izazvao oštre kritike kako u zemlji, tako i u inostranstvu, a mnogi ga vide kao pokušaj očuvanja vlastite političke moći unutar krhke koalicije sa izraelskom krajnjom desnicom.

Plan u fazama: tampon-zona, sever Gaze, pa šire

Prema informacijama objavljenim u izraelskim medijima, plan počinje aneksijom tzv. tampon-zona, koje bi služile kao sigurnosne barijere između izraelskog i palestinskog stanovništva. Nakon toga bi usledila aneksija severnog dela Gaze, uključujući koridor Netzarim, koji preseca teritoriju na sever i jug.

Postepeno bi se izraelska kontrola širila ka područjima u blizini gradova Sderot i Aškelon, dok bi krajnji cilj bio potpuna ili delimična aneksija celog Pojasa Gaze.

Trampova administracija navodno dala zeleno svetlo

Prema pisanju lista Haaretz, plan je već predstavljen izraelskom sigurnosnom kabinetu i očekuje se da će dobiti podršku administracije američkog predsednika Donalda Trampa. To bi, prema mišljenju analitičara, moglo dodatno da podstakne ekstremne mere na terenu.

Glavni motiv iza najave ovog plana jeste politički opstanak. Netanjahu ga koristi kao alat da zadrži podršku krajnje desnih partnera u vladi, posebno ministra finansija Bezalela Smotriča, lidera stranke Verski cionizam, koji je zapretio napuštanjem vlade ako se ne krene ka ponovnom uspostavljanju jevrejskih naselja u Gazi.

Smotrič je u utorak izjavio da "obnova jevrejskih naselja više nije samo pobožna želja, već i realan politički plan." Podsetio je da je 2005. godine u okviru unilateralnog povlačenja Izraela iz Gaze evakuisano 17 izraelskih naselja u regiji Guš Katif te poručio: "Ne želim da se vratim u Guš Katif, to je premalo. Gaza nam omogućava da razmišljamo u velikom".

Prisilan transfer i kolonizacija

Prema informacijama nemačkog magazina Fokus, plan uključuje i raseljavanje palestinskog stanovništva sa teritorija koje bi bile anektirane, kako bi se na njihovom mestu formirale nove izraelske kolonije. Time bi aneksija predstavljala ne samo grubo kršenje međunarodnog prava, već i mehanizam prisilnog preseljenja stanovništva - što mnogi opisuju kao oblik etničkog čišćenja.

Netanjahu je ranije tvrdio da Izrael ne planira trajno da okupira Gazu niti da sprovodi prisilno preseljenje palestinskog stanovništva. Međutim, aktuelne izjave njegovih koalicionih partnera i sadržaj novog plana jasno su u suprotnosti s tim tvrdnjama.

Televizija Kan javlja da je izraelska vojska već izradila operativni plan za potpunu opsadu Pojasa Gaze, koji uključuje prekid isporuke humanitarne pomoći i električne energije. Plan predviđa širenje kopnenih operacija na delove Gaze u kojima vojska do sada nije delovala, s ciljem dodatnog pritiska na Hamas, ali i, kako se strahuje, stvaranja preduslova za aneksiju.

Vojska navodi da već ima kontrolu nad oko 75 posto teritorije Gaze, a neimenovani izvori sugerišu da bi naredni koraci mogli uključivati upravo one oblasti gde se pretpostavlja da Hamas drži izraelske taoce - što bi označilo novu, znatno intenzivniju fazu sukoba.

Ovaj plan, koji bi mogao imati dalekosežne posledice po celi region, mnogi međunarodni posmatrači vide kao pokušaj političkog preživljavanja kroz eskalaciju nasilja i potkopavanje ideje o dvodržavnom rešenju. Njegova realizacija bi ne samo ponovo pogazila međunarodno pravo, već i otvorila vrata novom valu nasilja, prisilnog raseljavanja i još veće katastrofe u Gazi.