Opštine na jugu i istoku Srbije nemaju NIJEDNU banku

Sedišta opština uglavnom imaju jednu ili eventualno dve bankarske ekspoziture, ali ima i opština koje nemaju nijednu, a male su šanse i da ih dobiju jer se banke teško odlučuju za otvaranje šaltera i u velikim gradovima, a kamoli u malim mestima.

Po popisu iz 2011. godine na području južne i istočne Srbije živelo je dva miliona ljudi, a po poslednjem popisu nešto više od 1,8 miliona, što je manje za bezmalo 200.000 ljudi. Prema poslednjem popisu, Crna Trava je spala na samo 1.063 stanovnika, Trgovište ima 4.316, a Gadžin Han 5.850 stanovnika.

Predsednici opština na jugu i istoku Srbije saglasni su u ocenama da bolja dostupnost bankarskih usluga za stanovnike u tom delu zemlje isključivo znači otvaranje šaltera i ispostava, a ne uvođenje elektronskog bankarstva. Za korišćenje elektronskog bankarstva potreban je android telefon i internet, a to sebi ne mogu da priušte mnogi žitelji, naročito u seoskim sredinama.

Predsednik Opštine Gadžin Han Milisav Filipović kaže za Biznis i finansije da na području te opštine nema nijedne bankarske ekspoziture. Za sve poslove stanovnici i privrednici, moraju da odlaze u Niš.

- Strane banke koje posluju u Srbiji apsolutno su nezainteresovane za otvaranje ekspozitura u malim opštinama poput Gadžinog Hana, dok je banka Poštanska štedionica pokazala interesovanje i sa njima smo pregovarali, ali se tu javio jedan drugi problem. Pošta Srbije i Poštanska štedionica imaju dogovor da udaljenost između njihovih ispostava mora da bude najmanje 500 metara. U gradu to nije nikakav problem, ali kod nas jeste, jer bi onda ekspozitura morala da bude na periferiji Gadžinog Hana, a ne u centru gde je najviše ljudi. Osim toga što na periferiji nema ljudi, mi tamo i nemamo lokal u kome bi ekspozitura mogla da bude otvorena - objašnjava Filipović.

Nekadašnji urednik portala "Zaplanjske novine" Miodrag Zdravković navodi probleme sa kojima se suočavaju meštani Gadžinog Hana.

- U selima na području opštine Gadžin Han žive mahom stariji ljudi koji ne koriste internet i savremene tehnologije. Sve što ih interesuje o bankarskim uslugama, oni mogu da saznaju jedino u samoj banci. Svakako i mlađi i stariji moraju do banaka u Niš i po čekove, bankarske kartice, zbog kredita i svih drugih poslova u banci. Odlazak na žalost, nije ni jednostavan ni jeftin, jer su autobuski polasci baš retki, a karte izuzetno skupe. Karta od Gadžinog Hana do Niša u jednom pravcu je 400 dinara, a radi se o udaljenosti od samo 18 kilometara - komentariše Zdravković.

Bankarskih ekspozitura nema ni na području Niške Banje, iako se radi o poznatom turističkom mestu. Predsednik Gradske opštine Niška Banja Dušan Živković navodi da postoji jedan bankomat u lečilištu "Radon", a jedan je otvoren u centru banje.

Stanovnici sa područja južne i istočne Srbije, međutim, pamte i mnogo bolja vremena, pre svega osamdesetih godina prošlog veka, kada je ekspozitura banaka bilo i u manjim mestima. Napominju da su ona tada imala industrijske pogone, male, ali dovoljne da zadrže stanovnike u selima.

Radnica banke u penziji Vesna Rajski iz Niša, koja je duže od dve decenije radila u jednioj banci, priseća se da su svojevremeno ekspoziture te banke postojale i u mestima poput Žitkovca, Donjeg Dušnika, Svrljiga, Babušnice, Gadžinog Hana…

- Od sedamdesetih godina do 2006. godine usluge banke bile su dostupne ljudima i u malim mestima na jugu i jugoistoku Srbije. Niška banka bila je jedna od najuspešnijih banaka u Srbiji, a svakako je imala najrazvijeniju mrežu ekspozitura od Beograda do Dimitrovgrada, posebno na području Nišavskog okruga. Meštani nisu morali zbog pozajmica ili otvaranja računa da odlaze u Niš, Aleksinac ili druga veća mesta, sve su mogli da urade nadomak svojih kuća. Posle privatizacije Niške banke 2006. godine, jedna po jedna ekspozitura su gašene, verovatno jer je novi vlasnik procenio da je nerentabilno njihovo održavanje - ocenjuje Rajski.

Prema podacima Narodne banke Srbije, broj filijala u našoj zemlji smanjio se tokom poslednjih deset godina za više od 40 odsto. Na to je uticala ubrzana koncentracija tržišta, ali i nastojanja banaka da kroz favorizovanje elektronskih usluga ostvare dugoročne uštede.