KINESKO ORUŽJE U SRBIJI Čime nas je do sada brat Si opremio - za sve naše pare?

Prema podacima Međunarodnog instituta za istraživanje mira (SIPRI) iz Stokholma, tokom 2024. nisu prijavljene nabavke naoružanja iz Kine. A od 2020. do 2024, kako pokazuju podaci SIPRI, Srbija je najviše oružja uvezla upravo iz Kine (57 odsto), zatim iz Rusije (20 odsto) i Francuske (7,4 odsto), piše Radio Slobodna Evropa (RSE). SIPRI, kako objašnjava istraživačica ovog instituta Katarina Đokić, dodeljuje određenu vojnu vrednost sistemima naoružanja na osnovu njihovih taktičko-tehničkih karakteristika.- I u poslednjih pet godina zbog isporuke sistema PVO srednjeg dometa FK-3, koji nose relativno veliku vrednost u odnosu na drugo naoružanje koje je isporučeno u istom periodu, Kina izgleda kao vodeći izvoznik naoružanja, odnosno vodeća zemlja iz koje Srbija uvozi naoružanje -  navela je Đokić.

Ona, međutim, dodaje da je kompleksna slika uvoza naoružanja u Srbiju, pošto postoji tendencija da se kupuje sa raznih strana.

- Tako da će u narednim godinama, ukoliko bude isporučeno ono što je potvrđeno ili naručeno, Francuska, a verovatno i Izrael preuzeti vodeću ulogu ispred Kine - kaže Đokić.Dok je zemlja kandidat za članstvo u Evropskoj uniji i deklarisana kao vojno neutralna, Srbija istovremeno poslednjih godina "čelično prijateljstvo" sa Kinom jača i vojnom saradnjom. Prva je evropska zemlja koja je nabavila kineske dronove CH-92 i CH-95, te PVO sisteme FK-3 i HQ-17.

- Ne postoje pouzdani podaci jer Srbija nikada nije zvanično objavila broj sistema naoružanja i vojne opreme koji su stigli iz Kine -  rekla je za RSE Katarina Đokić iz SIPRI.Srbija je, prema podacima SIPRI, veće nabavke naoružanja iz Kine obavila u periodu od 2019. do 2023. Taj institut koristi podatke iz zvaničnih izvora svake države, ali i Registra konvencionalnog naoružanja Ujedinjenih nacija (UNROCA). Srbija je 2019. poručila šest CH-92 bespilotnih letelica, kao i 50 raketa (FT-8) kineske proizvodnje. CH-92 koristi se za prikupljanje obaveštajnih podataka, nadzor i precizne udare po ciljevima na zemlji. To oružje je isporučeno 2020. Iste godine, prema proceni SIPRI, poručena su tri PVO sistema HQ-22 sa 300 raketa, koji su isporučeni tokom 2022 i 2023. Sistem, čija je izvozna varijanta poznata kao FK-3, ima srednji domet od 100 kilometara, a predstavljen je u aprilu 2022. na vojnom aerodromu Batajnica u blizini Beograda. U 2022. nabavljeno je 10 kineskih izviđačko-borbenih besposadnih letelica CH-95. Isporučene su te i naredne, 2023. godine. Ta letelica je predstavljena javnosti tokom prikaza nove opreme Vojske Srbije u aprilu 2023. Zatim su, prema podacima SIPRI, u 2023. kupljena četiri PVO sistema HQ-17A sa 100 odgovarajućih raketa, što je isporučeno sledeće godine.Taj PVO sistem je uveden u naoružanje Vojske Srbije 2024, a u septembru te godine je i predstavljen na prikazu vojnih sposobnosti Vojske Srbije "Zastava 2024." u septembru 2024. Nije javno objavljeno koliko je Srbija platila kinesko naoružanje.  Pojedini mediji su spekulisali da je Srbija nabavila još jedan kineski PVO sistem HQ-9 navodeći sletanja transportera egipatskog ratnog vazduhoplovstva u julu i avgustu na vojni aerodrom u Batajnici kod Beograda. Na taj način je i ranije dopremano kinesko naoružanje u Srbiju. Međutim, u tim avionima je moglo da bude isporučeno i ranije dogovoreno naoružanje čije su nabavke već poznate.

U svim otvorenim vojnim bazama podataka Srbija se ne navodi kao korisnik HQ-9 sistema. Za sada su taj kineski sistem dometa preko 200 kilometara nabavili Pakistan, Egipat, Maroko, Uzbekistan, Turkmenistan.