Muzika
06. 05. 2022. 06:00 1
Pesma "Đurđevdan" krije strašnu priču i omaž
Vernici danas praznuju Đurđevdan, koji je jedna od najčešćih slava kod Srba. Uz obeležavanje narodnih običaja, tradicija je postala i pesma "Đurđevdan", koju je obradio muzičar Goran Bregović, a otpevala sarajevska grupa "Bijelo dugme".
Čuvena pesma "Đurđevdan" nastala je u "vozu smrti", koji je putovao iz Sarajeva za Jasenovac, otkrio je jednom prilikom profesor Žarko Vidović, istoričar umetnosti iz Sarajeva, koji je bio u zloglasnom koncentracionom logoru 1942. godine.
Naime, prema svedočenju ovog istoričara, Srbe su 1942. godine na Đurđevdan zatvorili u stočne vagone i, po naređenju NDH, policija ih je povela na "đurđevdanski uranak".
Vidović je bio u zаtvorimа do 1942. godine, i to prvo u nemаčkom, pа u ustаškom. U "Velikom trаnsportu" prebаčen je u Jаsenovаc, odаkle je deportovаn u logor kod Nаrvikа u Norveškoj. Prema njegovim rečima, na putu prema kazamatu, zatočenici u vagonima bez hrane i vode počeli su da padaju u krize zbog straha i neizvesnosti.
U opštem haosu, jedan od njih, za koga se tvrdi da je bio član sarajevske "Sloge", u sopstvenom grču i nemoći, iz ponosa i prkosa, prvi put je zapevao "Proljeće na moje rame slijeće, đurđevak zeleni, svima osim meni - Đurđevdan je!".
Po dostupnim svedočenjima, ustaše su zbog pesme "Đurđevdan" zatvorile šibere na vagonima, a zatvorenici su ostali bez vazduha na malom prostoru, zbijeni jedni do drugih. Od 3.000, koliko ih je krenulo iz Sarajeva, u Jasenovac je stiglo 2.000 duša, a njih dve stotine je na kraju rata preživelo torturu.
Međutim, druga verzija priče glasi ovako: čuveni reditelj Emir Kusturica 1988. godine snimao je film "Dom za vešanje" koji je u tom vremenu izazvao veliku pažnju javnosti. Za potrebe filma angažovao je Bregovića koji je tada bio u zenitu slave, da mu napravi muziku za film. Ovim projektom prvi put započinje njihova saradnja koja će se nastaviti narednih godina, a legendarni muzičar prvi put radi muziku za film.
- Pesma je pravljena za film Emira Kusturice "Dom za vešanje", a onda sam ja pravio prepev za ploču "Bijelog dugmeta", kao jednu malu ljubavnu pesmu, zapravo kao jedan mali omaž Đorđu Balaševiću, koji nažalost nikad nisam napisao na ploči - otkrio je jednom prilikom Bregović i dodao da je želeo da oda počast popularnom kantautoru stihom iz njegove pesme "Priča o Vasi Ladačom" i stihom "Kad ja nisam s onom koju volim".
Komentari 1
ostavi komentar