Najmanje četvoro Rusa koji su pod SANKCIJAMA dobilo državljanstvo Srbije

- Srbi i Rusi su bratski narodi koje niko ne može razdvojiti. Kao premijer, ja ću samo jačati te odnose - rekao je predsednik Vlade Srbije Đuro Macut krajem juna u intervjuu za ruski medij Izvestija.

Od kako je postao premijer u aprilu, zaključno sa početkom septembra, Macut je potpisao 41 rešenje o dodeli državljanstva Srbije ruskim građanima, među kojima je i Elena Mihajlova, bivša članica Upravnog odbora Gazproma, koja se prema zvanično dostupnim podacima, nalazi na listi sankcija Ujedinjenog Kraljevstva od maja 2023. i Kanade od oktobra 2022. godine, piše BIRN.

Macut nije jedini koji je dodelio državljanstvo Republike Srbije osobama povezanim sa Gazpromom, a koje su se nalazile na sankcijama Ujedinjenog Kraljevstva u trenutku kad su postali građani Srbije.

Pre njega, državljanstvo je tadašnji predsednik vlade Miloš Vučević dodelio Eleni Burmistovoj, prvoj potpredsednici Gazprombanke, a bivšoj zamenici predsednika Izvršnog odbora Gazproma i generalnoj direktorka kompanije Gazprom Export.

Burmistova dobila je državljanstvo Srbije 27. marta 2025. godine, a na listi sankcija Ujedinjenog Kraljevstva je od februara 2023.

Alekseju Jankeviču, zameniku generalnog direktora za ekonomiju i finansije i član uprave kompanije Gazprom Neft, državljanstvo je dodeljeno 5. aprila 2024. godine. Jankevič je na sankcijama Velike Britanije od 18. maja 2023.

Bivša premijerka Ana Brnabić je potpisala rešenje kojim se u državljanstvo prima bivši zamenik ministra poljoprivrede Čečenije Ruslan Alisultanov koji je od 2024. godine jedini vlasnik bivše francuske firme Danone u Rusiji.

U martu 2024, kako je ranije objavio KRIK, Brnabić je potpisala rešenje kojim se dodeljuje državljanstvo Alisultanovu i članovima njegove porodice. Godinu i po dana kasnije, 13. juna 2025, Alisultanov je dodat na listu sankcija Kanade.

BIRN je prethodno objavio da je Miloš Vučević dodelio sankcionisanom ruskom oligarhu Olegu Bojku. Kako se navodi u istraživanju BIRN-a, Bojko, jedan od 100 najbogatijih Rusa, dobio je srpsko državljanstvo odlukom Vlade Miloša Vučevića u martu ove godine, iako se tada već nalazio na sankcijama Australije, Poljske i Ukrajine.

Bojko već nekoliko godina preko svoje firme u Beogradu posluje sa firmama na Kipru i u Rusiji.

Zakon o državljanstvu Srbije predviđa da Vlada Srbije može da dodeli državljanstvo strancima "čiji bi prijem u državljanstvo […] predstavljao interes za Republiku Srbiju".

Iako se ova rešenja Vlade objavljuju u Službenom glasniku, u njima se ne navode razlozi za odluku o dodeli državljanstva.

Iz Vlade Srbije nisu odgovorili na pitanja BIRN-a o tome koji je interes države Srbije da dodeli državljanstva ovim osobama. Na pitanja BIRN-a, upućena preko kompanija u kojima rade, nisu odgovorili ni Mihajlova, Burmistova, Jankevič i Alisultanov.

Broj državljanstava koje dodeljuje Vlada Srbije drastično je porastao od početka rata u Ukrajini i uvođenja sankcija Rusiji i ljudima bliskim Moskvi.

Od 2010. do 2015, između pet i 13 osoba je godišnje ovako dobijalo državljanstvo, a prva godina rata u Ukrajini donela je do tada rekordan broj rešenja o dodeli državljanstva - 64. Od tada do danas, samo državljanima Rusije dodeljeno je više od 150.

Iako je kandidat za članstvo u EU, Srbija godinama odbija da se priključi sankcijama Brisela i brojnih država Moskvi. Predsednik Srbije Aleksandar Vučić kao razloge zbog kojih Beograd ne usaglašava svoju spoljnu politiku sa politikom Brisela navodio je prijateljstvo Beograda i Moskve, podršku Rusije u protivljenju nezavisnosti Kosova i energetskom značaju ove države za Srbiju, koja je zavisna od ruskog gasa. Tako, Srbija nije uvela sankcije ni osobama koje su na listi EU sankcija.

Ceo tekst možete pročitati na sajtu BIRN-a.