Naučnici otkrili u kojoj godini života telo počinje naglo da stari

Naučna studija objavljena u naučnom časopisu Cell identifikovalo je tačku preokreta kada ubrzano starenje počinje – oko pedesete godine života.

Od tog trenutka, brzina kojom tkiva i organi stare postaje znatno izraženija nego u prethodnim decenijama, pokazuje studija koja je analizirala proteine u ljudskom telu kroz širok raspon uzrasta odraslih osoba, a krvni sudovi su među onima koji najbrže propadaju.

Ljudski životni vek je izuzetno dug u poređenju sa većinom drugih sisara, ali to ima svoju cenu. Jedna od njih je opadanje funkcije organa, što povećava rizik od hroničnih bolesti kako godine prolaze. Još uvek nemamo dovoljno jasno razumevanje obrazaca starenja pojedinačnih organa, pa su istraživači odlučili da prouče kako se proteini u različitim tkivima menjaju tokom vremena. Sakupili su uzorke tkiva od ukupno 76 donora organa starosti između 14 i 68 godina koji su preminuli od traumatskih povreda mozga.

Uzorci su obuhvatili sedam sistema tela:

kardiovaskularni (srce i aorta)
digestivni (jetra, pankreas i creva)
imuni (slezina i limfni čvorovi)
endokrini (nadbubrežna žlezda i masno tkivo)
respiratorni (pluća)
kožni sistem (koža)
mišićno-skeletni (mišići)
Uzimani su i uzorci krvi.

Tim je napravio katalog proteina prisutnih u tim sistemima, pažljivo beležeći kako se njihovi nivoi menjaju sa godinama donora. Uporedili su rezultate sa bazom podataka bolesti i gena povezanih s njima i otkrili da se ekspresija 48 proteina povezanih sa bolestima povećava s godinama.

Među njima su bile srčane bolesti, fibroza tkiva, masna jetra i tumori povezani s jetrom.

Najdramatičnije promene uočene su između 45. i 55. godine. U tom periodu mnoga tkiva prolaze kroz velike promene u svom proteinskom sastavu, a najizraženije se to dešava u aorti, što ukazuje na njenu posebnu osetljivost na starenje. Promene su dugotrajno zabeležene i u pankreasu i slezini.

Kako bi potvrdili rezultate, istraživači su izolovali protein povezan sa starenjem iz aorte miševa i ubrizgali ga mladim jedinkama. Miševi koji su primili protein pokazivali su slabije fizičke sposobnosti, smanjenu snagu stiska, slabiju izdržljivost, ravnotežu i koordinaciju, u poređenju sa onima koji nisu tretirani. Takođe su pokazivali izražene znake starenja krvnih sudova.

Prethodna istraživanja pokazala su još dva izražena perioda ubrzanog starenja, oko 44. i oko 60. godine. Ovaj novi rezultat sugeriše da je ljudsko starenje složen, stepenast proces koji se odvija kroz različite sisteme. Razumevanje kada i kako starenje utiče na određene delove tela može pomoći u razvoju medicinskih intervencija koje bi olakšale ovaj proces.

„Naša studija teži izgradnji sveobuhvatnog višetkivnog proteomskog atlasa koji obuhvata 50 godina procesa ljudskog starenja. Time želimo da razjasnimo mehanizme narušene ravnoteže u proteinima starih organa i da otkrijemo univerzalne i specifične obrasce starenja,“ navode istraživači.

„Ova saznanja mogu olakšati razvoj ciljanih terapija za starenje i bolesti povezane sa starenjem, čime bi se poboljšalo zdravlje starije populacije.“