Cvet "feniks", lep kao kraljica: Šest stvari o Natalijinoj ramondi

Izgled  

Natalijina ramonda je višegodišnja, zimzelena zeljasta biljka. Nije lekovita. Ima snažno podzemno stablo.

Visoka oko 10 centimetara, i može imati do pet cvetova. Krunica joj je ljubičaste boje, a kao plod ima čahuru sa velikim brojem sitnih semena.

Otkriće i poreklo imena

Botaničar Josif Pančić otkrio da cvet ramonda postoji i raste i izvan Španije, područja na kom je otkrivena početkom 19. veka. Prema njegovim otkrićima, ramonda raste i na jugu Srbije, pa ju je stoga nazvao ramonda serbika.

Krajem 19. veka dvorski lekar Obrenovića Sava Petrović primetio je cvet ramonda u okolini Niša.  Ime Natalijina ramonda ponela je po kraljici Nataliji Obrenović, inspirisano njenom lepotom. 

Gde raste

Biolozi kažu da je Natalijina ramonda preživela ledeno doba i danas naseljava područje centralnog Balkana.

Može se naći u severnoj Grčkoj, Makedoniji, delovima Srbije. Ima je i u Botaničkoj bašti u Beogradu, a najlepša je u proleće, kada cveta.

Stanište joj je u pukotinama krečnjačkih stena na nadmorskoj visini od 350 do 2.150 metara, na Suvoj planini, u Sićevačkoj klisuri. 

Natalijina ramonda se nalazi na spisku retkih biljaka Evrope, a u Srbiji je zaštićena vrsta, kao prirodna retkost. Cvet feniks

Biljka koja ima zapanjujuću sposobnost da "vaskrsava" i kada je potpuno osušena. Dovoljna je jedna kap vode da oživi. Zato je zovu i "cvet feniks".

Navodno je 1928. botaničar Pavel Černjavski slučajno prosuo vodu na herbarijum u kome se nalazio osušeni cvet Natalijine ramonde i ona je nakon toga oživela.   

Simbol pobede Srbije

Po ugledu na rusku georgijevsku lentu i britansku bulku - "popi", i Natalijina ramonda nosi simboliku pobede.  

Biljka je višestruke simbolike za srpski narod s obzirom na to da se i on, poput feniksa, uzdigao posle velikih gubitaka i kroz sva iskušenja u Velikom ratu izašao kao pobednik.

Ova biljka je endemska vrsta sa Kajmakčalana, gde se odigrala jedna od najvažnijih bitaka u Prvom svetskom ratu, kada je srpska vojska 1916. godine odnela važnu pobedu. Zvaničan amblem za Dan primirja 

Od 2012. godine Dan primirja u Prvom svetskom ratu u Srbiji se obeležava kao državni praznik. Glavni motiv za amblem ovog praznika je cvet Natalijine ramonde, iza koje se nalaze zelena i crna traka, što su boje Albanske spomenice.

Preporuka je da se ovaj amblem nosi na reveru u nedelji koja prethodi prazniku, kao i na sam dan praznika.