KAKO JE PRAVILNO? Hristos vaskrse, voskrese i vaskrese?

Međutim, mnogi taj pozdrav ne izgovaraju pravilno. Evo gde je greška i kako glasi pravilan i jedini tačan vaskršnji pozdrav, a koje verzije nikako ne bi trebalo da koristite, jer su potpuno netačne.

Hristos vaskrse, Hristos voskrese, Hristos vaskrs, Hristos vaskrese… Čujemo toliko sličnih, a u suštini potpuno različitih izgovora uskršnjeg pozdravljanja i čestitanja.

Prema današnjem Rečniku Matice srpske, najpravilnije bi bilo reći: "Hristos vaskrse"! Pored toga dozvoljen je i arhaični, crkveni oblik "Hristos voskrese".

Nikad nemojte reći "vaskrese"! Dakle, može samo "vaskrse", ili "voskrese".

Takođe, u pozdravu se nije uobičajio narodni izgovor Hristos uskrsnu. Evo i zbog čega…

Mi danas koristimo oblik "uskrsnuti" koji pripada savremenom srpskom jeziku i zbog kog je pravilno reći i "Uskrs", kao što se praznik pravilno zove i "Vaskrs". Reč "uskrsnuti" potiče od srpskoslovenskog jezika, odnosno srpske redakcije staroslovenskog jezika.

Srpska redakcija staroslovenskog jezika nastala je u vreme kada su Srbi u svojoj sredini primili slovensko bogosluženje i slovensku pismenost (tokom 10, a najkasnije do prvih decenija 11 veka). Od tada pa do prvih decenija 15. veka Srbi su pomenute reči izgovarali sa poluglasnikom iza početnog "V": "въскръсе" . Zbog vokalizacije, odnosno gubljenja ovog poluglasnika u kasnijem periodu razvoja jezika, danas i imamo ovakve nedoumice.

Na crkvenoslovenskom postoje dva oblika čitanja, prilagođeni srpskoslovenski i ruskoslovenski. Prema prvom je Hristos vaskrse! (od vaskrsnuti), a prema drugom Hristos voskrese! (od voskesenije).

Isto se pitanje postavlja i kad je odgovor na uskršnji pozdrav u pitanju. Kako se kaže: Vaistinu voskrese ili voistinu vaskrse?

Pravilno je reći i "vaistinu" i "voistinu".

Samo što bi trebalo biti dosledan, pa na ruskoslovenski pozdrav "Hristos voskrese" odgovoriti istim oblikom "Voistinu voskrese". Istom logikom reći ćemo i "Hristos vaskrse" - "Vaistinu vaskrse!"