Svake godine izgubimo grad od 65.000 stanovnika

Takav trend se nastavio sudeći prema najnovijim podacima Republičkog zavoda za statistiku koji pokazuju da je od početka godine pa do kraja avgusta u Srbiji rođeno 39.965 beba, a preminulo 82.681 osoba. Demografi upozoravaju da će prirodni priraštaj u našoj zemlji i dalje biti negativan i da će nastaviti da pada, te da bi do 2030. naša zemlja mogla imati svega oko šest miliona stanovnika, što je skoro dva miliona manje nego što nas je bilo 2001. godine na početku milenijuma.

U Republici Srbiji, u periodu januar-avgust 2021. godine, rođeno je 39.965 beba, što je u odnosu na isti period prethodne godine pad od 1,5%. Na drugoj strani, u istom tom periodu umrla je 82.681 osoba, odnosno 12.359 ili 17,6% više nego od januara do avgusta 2020.

Demograf dr Goran Penev smatra da je zvanična statistika obeshrabrujuća i da će ove godine u Srbiji biti zabeleženi rekordno mali broj rađanja i rekordno velika smrtnost.

- Ako se zadrži trend broja živorođenih i umrlih u prvih osam meseci, negativan prirodni priraštaj do kraja godine u Srbiji bi mogao da bude i preko 65.000 stanovnika. To znači da ćemo ostati bez stanovništva jednog grada srednje veličine – ocenio je Penev.

On je, upoređujući najnovije podatke o prirodnom priraštaju sa podacima iz 2019. godine, pre pandemije, rekao da je broj živorođenih manji za 6,3 odsto, dok je broj preminulih povećan za čak 20 odsto.

- Negativan prirodni priraštaj je, u periodu januar-avgust, za 35 odsto veći nego prošle godine, a čak 52 odsto veći nego 2019. godine. U celoj 2019. godini zabeležen je negativan prirodni priraštaj od 37.000, a u 2021. samo za prvih osam meseci skoro 43.000 stanovnika. Iako u ovom trenutku ne postoje precizni podaci o migracionim kretanjima, evidentno je da se kroz rekordan negativan prirodni priraštaj intenzivira smanjenje broja stanovnika u Srbiji - zaključio je Penev.

Rukovodilac Grupe za izradu procena, projekcija i drugih demografskih pokazatelja RZS Ljiljana Sekulić podseća da je još 2002. godine, prvi put od Drugog svetskog rata, broj starijih od 65 godina nadmašio broj mlađih od 15 godina i da se taj trend se kontinuirano nastavlja.

- Osnovni razlog ovakvog trenda je negativan prirodni priraštaj stanovništva. Posmatrano unazad, od sredine 20. veka, od 1948. do 1991. godine, stalno je bilo više rođenih nego umrlih i uvek je bio pozitivan prirodni priraštaj, koji se jeste smanjivao, ali je bio pozitivan. Tek od 1992. godine broj umrlih je postao veći od broja rođenih, tako da je od 1992. do 2020. godine u Srbiji preko 800.000 lica više umrlo nego što se rodilo. To je podatak koji pokazuje ozbiljnost situacije - upozorava Ljiljana Sekulić uz napomenu da očekuje da će taj negativan trend rasti i u narednim godinama.

Ona smatra da, možda i više od negativnog prirodnog priraštaja, na stalno smanjenje broja stanovnika utiče iseljavanje u inostranstvo, uglavnom mladih.

- Prema rezultatima projekcija, baziranih na rezultatima popisa 2011. u Srbiji bi se u narednih 20 godina, samo usled negativnog prirodnog priraštaja, broj stanovnika smanjio za oko 780.000 - ističe ona.

Kada je reč o očekivanom broju stanovnika, demograf sa Instituta za društvene nauke Vladimir Nikitović nema optimistične projekcije.

- Već do 2030. godine, to jest do trenutka kada bi Srbija trebalo da se priključi EU, ukupan broj stanovnika sa mestom uobičajenog boravka u zemlji, prema očekivanom scenariju, bio bi oko šest miliona. Smanjenje bi se nastavilo od 2030. do 2050. godine, doduše, nešto sporijim tempom, što bi do sredine veka dovelo do broja od gotovo dva miliona stanovnika manje ili za 30,4% manje nego danas - naglašava Nikitović.